İkinci El Araç Piyasasında Fiyatlar ve Talep Durumu
Uzun bir süredir enflasyonla kıyaslandığında ikinci el otomobil fiyatlarında reel bir kayıp yaşanıyor. Piyasadaki fiyat artışları, genel enflasyon oranının gerisinde kalmaya devam ediyor. Yapılan bir araştırmaya göre, Haziran ayında ikinci el ilan fiyatları nominal olarak %0.18 artış gösterse de, reel bazda %1,17’lik bir düşüş yaşandı. Mayıs ayında 805 bin 729 TL olan ortalama ilan fiyatı, Haziran’da 807 bin 159 TL‘ye yükseldi.
Piyasada Beklenen Canlılık Henüz Yok
Bayram sonrası ve yaz aylarının başlamasıyla ikinci el piyasasında bir talep artışı beklentisi mevcuttu. Ancak mevcut durum, piyasanın halen durağan bir seyir izlediğini gösteriyor. Diğer yandan, sıfır kilometre veya elektrikli araç almak isteyenler, ellerindeki az kullanılmış, genç yaş ve otomatik vitesli araçları satışa çıkarıyor. Bu durum, piyasadaki genç araç arzını artırıyor.
Tüketici Tercihleri Değişiyor: Yeniye Yönelim Artıyor
Peki, ikinci el araç piyasasında en çok hangi marka ve modeller ilgi görüyor? İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, konuya ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.
İkinci el otomobil satış adetleri Ramazan Bayramı döneminde gerek bayram etkisi gerekse o dönem döviz kurunda yaşanan hareketlilikle beraber yükselişe geçmişti. Devam eden süreçte Kurban Bayramı ve içerisinde bulunduğumuz yaz dönemi ile beraber yakalanan ivme kendini korudu. Özetle mevcut durum talebin durağan devam ettiği şeklinde yorumlanacağı gibi Ramazan ayı itibarıyla yakalanan seviyenin korunarak devam ettiği şeklinde de okunabilir.
Eski ile Yeni Arasındaki Fiyat Farkı Azalıyor
Ertemel’e göre, otomobillerdeki jenerasyon değişimleri, yeni nesil tasarımlar ve eski araçların artan bakım maliyetleri tüketiciyi yeni modellere yönlendiriyor. En önemli etken ise eski ve yeni otomobiller arasındaki fiyat makasının daralmış olması.
Hangi Fiyat Aralığı ve Yaştaki Araçlar Hızlı Satılıyor?
Bu eğilim doğrultusunda piyasada hızlı alıcı bulan araçlar şu şekilde öne çıkıyor:
- Model yılı 5 yaşa kadar olan ve fiyatı 850 bin TL seviyelerindeki araçlar.
- 1.5 milyon TL seviyelerindeki yeni model, özellikle SUV segmentindeki araçlar.
İlanlardaki Araçların Profili ve Elektrikli Etkisi
İlan sitelerindeki veriler, sahadaki gözlemleri doğruluyor. Ertemel, “İlanlarda bulunan araçlara göz attığımızda ortaya çıkan sonuç bizlerin sahadan edindiği gözlemleri destekler nitelikte. 5 yaşa kadar olan araç ilan oranı neredeyse %30 civarında. 6-9 yaş arası bu oran %16, 10-15 yaş arası ise %27 civarında,” diyor.
Yakıt Tipine Göre Dağılım
Bu yaş gruplarındaki araçların büyük çoğunluğunu %42 oranla benzinli otomobiller oluşturuyor. Dizel otomobillerin payı da %40 ile benzer bir seviyede. Hibrit araçların payı %1.5 iken, elektrikli otomobillerin payı %1 seviyesinde bulunuyor.
Eski ve Yeni Araç Fiyat Makası Daralıyor
Tüketicinin yeniye yönelmesindeki en önemli faktör, eski ve yeni model araçlar arasındaki fiyat farkının azalmasıdır. Örneğin, 2010 model, benzinli, otomatik vitesli ve 200 bin km’deki bir araca 600.000 TL istenirken, 2022 model, 75 bin km’deki bir Crossover tipi manuel araç 750 bin ila 800 bin TL bandında alıcı bulabiliyor. Model yılı, kilometre, yeni jenerasyon olması ve bakım maliyetleri gibi faktörler, alıcıları daha yeni araçlara itiyor.
Gelecek Beklentileri: Faizler ve Kredi Erişimi Fiyatları Nasıl Etkileyecek?
Ertemel, faizlerin düşmesinin otomobile olan talebi bir miktar artırabileceğini, ancak krediye erişimdeki zorluklar nedeniyle beklenen büyük hareketliliğin yaşanmayabileceğini belirtiyor. Fiyatların geleceği ise döviz kuru, faiz oranları, kredi erişimi, enflasyon ve talep gibi birçok faktöre bağlı. Ertemel, “Genel bir yorum yapmak gerekirse, önümüzdeki süreçte etiket fiyatlarında maliyetlere bağlı bir miktar yükseliş görebiliriz. Ancak döviz kurunda belirgin farklılıklar olmadığı taktirde yaşanabilecek artışlar enflasyon oranlarının altında kalacaktır,” diyerek sözlerini tamamlıyor.