BM Raportöründen Bogota’da İsrail’e Karşı Küresel Eylem Çağrısı
Kolombiya’nın başkenti Bogota’da, İsrail-Hamas savaşı ve İsrail’in Gazze’deki operasyonlarını durdurma yollarının ele alındığı önemli bir toplantı düzenlendi. Birleşmiş Milletler (BM) Özel Raportörü Francesca Albanese, 30 ülkenin temsilcisiyle bir araya gelerek İsrail’e karşı küresel çapta harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı. Toplantıya katılan birçok ülke, İsrail’in Gazze’deki eylemlerini Filistinlilere yönelik bir soykırım olarak tanımladı.
Albanese, “Her devlet, İsrail Devleti ile tüm ilişkilerini derhal gözden geçirip askıya almalı … ve özel sektörün de aynı yolu izlemesini sağlamalıdır,” diyerek net bir çağrıda bulundu. “İsrail ekonomisi, şimdi soykırım boyutuna ulaşan bu işgali sürdürmek üzere yapılandırıldı.”
Uluslararası Konferansın Detayları ve Katılımcılar
Kolombiya ve Güney Afrika hükümetleri tarafından organize edilen iki günlük konferansa, çoğunlukla gelişmekte olan ülkeler katılım gösterdi. Bununla birlikte İspanya, İrlanda ve Çin gibi ülkeler de temsilci göndererek toplantıya destek verdi. İsrail ise Holokost’un ardından kurulmuş bir devlet olarak soykırım suçlamalarını antisemitik bularak reddetmektedir.
İsrail’in 2023’teki Hamas saldırısı sonrası Gazze’de başlattığı askeri operasyonlarda, Hamas kontrolündeki Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre 58 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği bildirilmektedir. Bu rakam sivil ya da militan ayrımı gözetmemektedir.
Analist Görüşleri ve Diplomatik Etki Tartışmaları
Analistlere göre, konferansa katılan ülkelerin İsrail’in mevcut politikalarını değiştirecek kadar güçlü bir etkiye sahip olup olmadığı belirsizliğini koruyor.
Bogota’daki Los Andes Üniversitesi’nden uluslararası ilişkiler profesörü Sandra Borda, durumu şöyle değerlendiriyor: “ABD bile şimdiye kadar İsrail’in tutumunu değiştirmekte başarısız oldu. Bu yüzden bu ülkelerin Netanyahu veya İsrail hükümeti üzerinde etkili olabileceğini düşünmek safça olur.”
Borda, yine de bu konferansın, özellikle Güney Yarımküre ülkelerinin çatışmaya dair ortak bir tutum geliştirmesi ve seslerini uluslararası alanda duyurması için önemli bir platform sunduğunu ekledi.
Yaptırımlar ve Hukuki Süreçler Gündemde
Lahey Grubu ve Apartheid Benzetmesi
Toplantıya, Güney Afrika ve Kolombiya’nın yanı sıra, İsrail ile askeri bağları kesme ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Netanyahu hakkındaki yakalama emrine uyma taahhüdünde bulunan sekiz ülkelik Lahey Grubu da katıldı. Kolombiya, geçtiğimiz yıl İsrail’e kömür ihracatını askıya almıştı. Güney Afrika’da iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi ise uzun süredir İsrail’in politikalarını, ülkenin 1994’te sona eren apartheid rejimine benzetmektedir.
Avrupa Birliği’nin Potansiyel Adımları
Konferans, Avrupa Birliği’nin İsrail’e karşı bazı önlemleri tartıştığı bir dönemde gerçekleşti. Gündemdeki seçenekler arasında şunlar yer alıyor:
- İsrail’in yasa dışı yerleşimlerinden ürün ithalatının yasaklanması
- İsrail’e yönelik bir silah ambargosu uygulanması
- Barış sürecini engelleyen İsrailli yetkililere kişisel yaptırımlar getirilmesi
Konferansın Amacı: Uluslararası Hukuku Savunmak
Kolombiya Dışişleri Müsteşarı Mauricio Jaramillo, aralarında Katar ve Türkiye‘nin de bulunduğu katılımcı ülkelerin, İsrail üzerindeki baskıyı artırmak için diplomatik ve hukuki adımları görüştüğünü belirtti. Jaramillo, İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’daki tutumunun uluslararası düzene bir hakaret olduğunu ifade etti.
“Bu mesele sadece Filistin’i ilgilendirmiyor,” diyen Jaramillo, “Bu, uluslararası hukuku ve halkların kendi kaderini belirleme hakkını savunma meselesidir,” sözleriyle konferansın önemini vurguladı.