ABD ile Panama Kanalı Üzerindeki Egemenlik Gerilimi
ABD Başkanı Donald Trump‘ın, ulusal güvenlik için kritik olduğunu belirterek Panama Kanalı‘nın kontrolünü ele geçirme tehdidini yinelemesinin ardından Panama ve Washington arasında dikkat çeken bir güvenlik memorandumu imzalandı. Bu anlaşma, ABD’nin Panama polisiyle bir dizi askeri tatbikat yapmasına olanak tanıyor.
Bu kapsamda, Pazar günü üç helikopter, kanalı korumaya yönelik olası bir senaryo için tatbikat yapmak üzere bölgeye intikal etti. ABD’nin kanalı ele geçirme ihtimaline dair endişeler devam ederken, Panama hükümeti Washington ile yapılan güvenlik anlaşmasını savundu ve egemenlikten taviz verildiği iddialarını kesin bir dille reddetti.
Panama’dan Egemenlik ve İşbirliği Mesajı
Panama, ABD ile yapılan anlaşmanın egemenlik haklarını ihlal etmediğini ve işbirliğinin geçici olduğunu vurguladı.
Dışişleri Bakanı Konuştu
Euronews’e demeç veren Panama Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha, durumu şu sözlerle açıkladı:
“Topraklarımızda yabancı güçlerin kalıcı varlığı söz konusu olmayacaktır. Bu geçici bir durum. Herhangi bir milletten asker bulundurmuyoruz. Diğer Latin Amerika ülkeleriyle olduğu gibi, kendimizi asimetrik tehditlere, organize suçlara ve uyuşturucu kaçakçılığına karşı hazırlamak için ortak tatbikatlar yapma amacıyla bir mutabakat zaptı imzaladık.”
Washington ile ilişkiler, Trump’ın Panama’yı stratejik altyapının kontrolünü Çin‘e devretmekle suçlamasıyla daha önce gerilmişti. Ancak Dışişleri Bakanı, bu gerilimin aşıldığını belirtti.
“Amerika Birleşik Devletleri ile ayrıcalıklı bir ilişkimiz olduğunun farkındayız. Zaman zaman karmaşık bir hal alsa da bugün Panama’nın bütünlüğüne ve egemenliğine saygı temelinde çok iyi bir işbirliği içindeyiz,” dedi Martinez-Acha.
Dünya deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 6‘sı her yıl Panama Kanalı’ndan geçmektedir, bu da kanalın küresel önemini ortaya koymaktadır.
Avrupa Birliği ile Vergi Meseleleri
Dışişleri Bakanı Martinez-Acha, Pazartesi günü Avrupa Birliği-Orta Amerika Ortaklık Konseyi’ne katılmak üzere Brüksel’deydi. Ziyaretin ana gündem maddelerinden biri, Panama’nın vergi konularında iş birliği yapmayan ülkeler listesindeki yeridir.
“Vergi Cenneti” Değiliz
Martinez-Acha, ülkesinin bir vergi cenneti olduğu yönündeki algıyı reddederek Brüksel’e güvence verdi.
“Biz sorumlu bir ülkeyiz. Şeffaflık ve vergi iş birliği konusunda kararlı bir ülkeyiz,” diyen bakan, yine de yapılması gereken işler olduğunu kabul etti ve ekledi: “Bunları yapacağız. Vergi iş birliğinin aktarılma biçiminde reformlar yapmayı düşünüyoruz.”
Avrupa Parlamentosu’nun onayıyla Panama, yasa dışı para akışları üzerinde zayıf kontrollere sahip ülkelerin bulunduğu kara listeden çıkarılmıştı. Ancak ülke, Rusya ve Trinidad ve Tobago gibi ülkelerle birlikte vergi amaçlı iş birliği yapmayan devletler listesinde kalmaya devam ediyor.
Bekleyen Vergi Reformları
Panama’nın önündeki görevler arasında, gerçek ekonomik faaliyeti olmayan offshore yapıların varlığını engellemek amacıyla tercihli vergi rejimlerinin kaldırılması bulunuyor.
“Vergi açısından bir reform yapmalıyız ki bu çok uluslu şirketlerin Panama’da ekonomik özleri varsa ya da bu yabancı gelirler Panama’ya geri gönderilirse vergiye tabi olsunlar. Üçüncü ülkelere geri gönderilirlerse vergiye tabi olmayacaklar,” diye belirtti Martinez-Acha.
Panama, Avrupa için sadece ekonomik bir stratejik ortak değil, aynı zamanda Rusya gibi ülkelere yönelik yaptırım ihlallerinin önlenmesi açısından da kritik bir rol oynamaktadır.