Türkiye’de Yeni Şap Virüsü Alarmı: Ekonomik Etkiler ve Önlemler
Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, Türkiye’deki hayvancılık sektörünü tehdit eden şap hastalığına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Eroğlu, ülkede daha önce rastlanmayan yeni bir virüs mutasyonu ile karşı karşıya olunduğunu ve mevcut aşıların bu yeni tipe karşı etkisiz kaldığını vurguladı.
Hastalığın özellikle iki yaşından küçük hayvanlarda yüksek ölüm oranlarına yol açtığını belirten Eroğlu, yetişkin hayvanlarda ise ciddi verim kayıplarına neden olduğunu ifade etti. Bu durumun şap hastalığını hayvancılık ekonomisi için kritik bir tehdit haline getirdiğini söyledi.
Şap Hastalığının Üretime Etkisi: Süt ve Et Veriminde Büyük Düşüş
Ali Eroğlu, hastalığın ekonomik boyutuna dikkat çekerek, hayvan sağlığını tehdit etmesinin yanı sıra verim kayıplarının da altını çizdi. Özellikle genç buzağılarda ölümlere neden olabilen hastalığın insan sağlığı için bir tehlike oluşturmadığını yineledi.
“Hayvanlarda özellikle süt veriminde büyük kayıplar oluyor, yüzde 70’e varan. Yine et veriminde yüzde 40’a kadar kayıplar yaşanıyor. Hastalığı geçiren hayvanların kendilerini tekrar toparlaması için de epeyce bir zaman gerekiyor. Dolayısıyla hayvancılığın verimi, hayvancılık ekonomisi açısından önemli dikkat edilmesi gereken bir hastalık.”
Verim Kayıpları Oranları:
- Süt Verimi Kaybı: %70’e varan düşüş
- Et Verimi Kaybı: %40’a varan düşüş
Yeni Virüs Tipi SAT-2 ve Acil Aşılama Çalışmaları
Eroğlu, Türkiye’de ilk kez görülen SAT-2 tipi şap virüsünün, mevcut hayvan popülasyonunun bu tipe karşı bağışıklığı olmaması nedeniyle tehlike arz ettiğini belirtti. Hastalığın yayılımını durdurmak için popülasyonun en az %80’inin hızla aşılanması gerektiğini vurguladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’ne (WOAH) bildirimde bulunduğunu aktaran Eroğlu, aşılama sonrası bağışıklığın oluşması için yaklaşık 3 haftalık bir süreye ihtiyaç duyulduğunu ve bu sürecin ardından hastalığın sönüşe geçmesinin beklendiğini ifade etti.
“Sahadaki arkadaşlarımızın da ifadelerinde olduğu gibi cumartesi, pazar tatili demeden bu aşamanın bir an önce bitirilmesi lazım. Aşı bağışıklık süresinin oluşması için 3 hafta gibi bir zaman geçecek. Ondan sonra hastalığın sönüş süreci başlamış olacak.”
Alınan Tedbirler
Tarım ve Orman Bakanlığı, hastalık ihbarı üzerine 81 ile bir yönerge göndererek hayvan hareketlerinin durdurulması ve hayvan pazarlarının kapatılması gibi önemli önlemleri devreye soktu.
Hastalığın Kaynağı ve Sınır Güvenliği Sorunu
Hastalığın ülkeye nereden girdiğinin belirsizliğine dikkat çeken Eroğlu, Kurban Bayramı sonrası ortaya çıkmasının düşündürücü olduğunu söyledi. Yıl içindeki hayvan sevkıyatının yarısının bu dönemde yapıldığını belirten Eroğlu, denetimlerin yetersiz olabileceğini ima etti.
“Bizim yapmış ve almış olduğumuz bilgilere göre de doğu sınırımızdan bu hastalık girdi. Bugün şap yarın başka bir şey. Doğumuzda bulunan ülkelerdeki veteriner servisleri çok yetersiz. Şap ve diğer hastalıkların ülkemizde görülmesinin sebeplerinden bir tanesi, sınırdan kontrolsüz hareketler ve girişler olarak tanımlanabilir.”
Eroğlu, bu tür salgınların önlenmesi için Türkiye’nin doğu sınırlarında bir “tampon bölge” oluşturulması gerektiğini savundu.
Kamudaki Veteriner Hekim İhtiyacı Vurgusu
Ali Eroğlu, salgınla mücadelede veteriner hekimlerin kilit rol oynadığını ancak kamuda istihdam edilen hekim sayısının yetersiz olduğunu belirtti.
“Biz de Türk Veteriner Hekimleri Birliği olarak bir kez daha şunu ifade etmek isteriz ki; ülkemizde hala kamuda istihdam edilen veteriner hekim sayısı maalesef yeterli değil. Talebimiz bu ihtiyaca göre ve en kısa zamanda veteriner hekimlerin kamuda istihdam edilmesi. Yeni alımların olması ve bunun için Türkiye’de ciddi anlamda bir planlama yapılması gerekiyor.”
Eroğlu, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın başlattığı yoğun kontrol noktaları uygulamasının olumlu olduğunu ancak bu noktalara bile başka illerden geçici görevlendirmelerle hekim takviyesi yapıldığını, bunun da kalıcı bir istihdam ihtiyacını açıkça gösterdiğini sözlerine ekledi.