Pazartesi günü Ukrayna’nın savunma kapasitesine ilişkin açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Donald Trump, “Ukrayna’nın kendini savunabilmesi için daha fazla savunma silahına ihtiyacı olacak,” ifadelerini kullandı. Fakat Trump’ın “biz” sözcüğüyle yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’ni işaret etmediği anlaşıldı. Medyaya yansıyan bilgilere göre Trump, Almanya’nın mevcut Patriot bataryalarından birini Ukrayna’ya devretmesi yönünde bir teklifte bulundu. Bu planın maliyetinin ise Amerika ve Avrupalı müttefikler arasında bölüşülebileceği öne sürüldü.
Bu gelişmeler yaşanırken Ukrayna, müttefiklerinden ülkenin hava sahasını korumak amacıyla “hayati öneme sahip” olarak nitelendirdiği Patriot sistemleri ve bunlara ait önleyici füzelerin sağlanması için çağrılarını sürdürüyor. Bu çağrılar, Rusya tarafından gerçekleştirilen yeni bir insansız hava aracı ve füze saldırısı sonrasında Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin yaptığı açıklamayla da pekiştirildi. Zelenskiy, pazartesi günü can kayıplarını önlemek adına hava savunmasının en büyük öncelik olmayı sürdürdüğünü vurguladı ve ekledi: “Ortaklarımızın mutabık kaldığımız hususları tam olarak yerine getireceklerine güveniyoruz.”
ABD’den geciken yardımlar konusunda ise Pentagon, 2 Temmuz’da bir duyuru yapmıştı. Savunma Bakanlığı’nın envanterdeki düşüklük iddialarını gerekçe göstererek dış yardım sevkiyatlarını yeniden değerlendirme kararı alması üzerine Ukrayna’ya yönelik bazı askeri yardımların askıya alındığı bildirilmişti. Ancak bu duraklama kısa sürdü. 7 Temmuz’da Pentagon, sevkiyatlara yeniden başlanacağını ve ilave savunma silahlarının, ABD’nin “kalıcı bir barış” hedefi doğrultusunda Ukrayna’nın savunma kabiliyetini güçlendirme amacını taşıdığını belirtti.
Bir Alman hükümet sözcüsü, 4 Temmuz tarihinde Şansölye Friedrich Merz ile Trump arasında bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini aktardı. Bu görüşmede Merz’in, ABD başkanından Ukrayna’ya yönelik, bilhassa Patriot önleme füzelerini kapsayan sevkiyatların sürdürülmesini talep ettiği belirtildi. Sözcü ayrıca, Berlin’in, Moskova’nın 2022’de başlattığı topyekun işgal sonrası yaşanan en şiddetli Rus taarruzlarına karşı Ukrayna’ya destek olmak amacıyla Patriot satın almak için “yoğun bir müzakere” sürecinde olduğunu da ifade etti. Sözcü, “Patriot açığını kapatmak için farklı yöntemler mevcut” diyerek, değerlendirilen alternatiflerden bir tanesinin, füze bataryalarının doğrudan ABD’den alınarak Kiev’e yollanması olduğunu belirtti.
Almanya’nın Ukrayna’ya bu sistemleri sağlayıp sağlayamayacağı sorusuna gelince, savaşın başlangıcından bu yana Almanya, kendi askeri envanterinde bulunan ABD menşeli sistemlerden üçünü Ukrayna’ya sevk etti. Bu sevkiyatın ardından Berlin’in elinde dokuz adet Patriot sistemi kalmıştır. Mevcut durumda Ukrayna’nın operasyonel olarak kullandığı Patriot sistemi sayısı ise altıdır. Bu ihtiyacı karşılamak üzere harekete geçen Alman Savunma Bakanı Boris Pistorius, Rammstein koalisyonu nezdinde yeni sistemler bulmak için bir inisiyatif başlattı. Pistorius’un, üretim olanakları ve teslimat takvimlerini ele almak amacıyla bu ay sonunda Washington’u ziyaret etmesi planlanıyor.
Doğrudan ABD’den satın almanın pratik bir çözüm olmamasından ötürü Kiev yönetimi, Patriot sistemlerini Avrupalı müttefikleri vasıtasıyla temin etme önerisini pek çok kez dile getirdi. Bunun temel nedeni, yeni bir siparişin üretiminin yıllar sürebilmesi ve Pentagon’un kendi siparişlerinin öncelikli olmasıdır; bu da Ukrayna’nın talebinin ancak sonrasında karşılanabileceği anlamına geliyor. Ancak, Rusya’nın Nisan ayından bu yana hava saldırılarını artırması nedeniyle Ukrayna’nın bekleyecek zamanı bulunmuyor. Yakın zamanda gerçekleşen bir saldırıda, tek bir gecede 500’ün üzerinde insansız hava aracı ve füze kullanılması, Ukrayna’nın yüksek başarı oranına sahip önlemelerine rağmen hava savunma ağındaki ciddi zafiyetleri gözler önüne serdi.
Bu uzun endüstriyel teslimat süreçlerini baypas etmek ve Ukrayna’ya acil destek sağlamak amacıyla Pistorius, mevcut ve serbest bırakılabilecek Patriot sistemlerinin satın alınması düşüncesini gündeme getirdi. Patriot sistemi, dünyada kendisine yönelen balistik füzeleri yüksek isabet oranıyla imha etme kabiliyetine sahip ender hava savunma sistemlerinden biri olarak öne çıkıyor. Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün verilerine göre, dünya çapında yaklaşık 180 adet Patriot sisteminin aktif olduğu tahmin ediliyor. Bu sistemlerin yaklaşık üçte birlik kısmı, envanterinin önemli bir bölümünü Avrupa, Asya ve Orta Doğu’da konuşlandıran Amerika Birleşik Devletleri’ne aittir. Avrupa kıtasında ise, Ukrayna’dakilerle birlikte yaklaşık 40 adet Patriot sistemi bulunmaktadır.