Yargıtay’dan Emekli Maaşlarına Yönelik Emsal Bloke Kararı
Daha önceleri, tüketici kredisi kullanan emeklilerin maaşlarına bankalar tarafından haciz işlemi uygulanamıyordu. Emekli maaşının haczedilemezliği ilkesi gereği, yapılan haciz veya bloke işlemleri, yapılan itirazlar neticesinde kaldırılıyordu. Ancak, Yargıtay’ın aldığı yeni bir karar bu durumu kökten değiştirdi.
Resmi Gazete’de Yayımlandı: Maaşa Bloke Yolu Açıldı
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu tarafından alınan ve Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, bankaların emekli maaşına doğrudan bloke koyması artık mümkün hale geldi. Bu kararın temel şartı, emeklinin tüketici kredisi sözleşmesi sırasında maaşından kesinti yapılmasına, takasa veya mahsup edilmesine yönelik önceden onay ve rıza vermiş olmasıdır. Oy çokluğu ile alınan bu karar, milyonlarca emekliyi doğrudan etkilemektedir.
Emekliler İçin Sözleşme Uyarısı
Bu yeni düzenleme sonrası, kredi kullanacak emeklilerin imzaladıkları her sözleşmeyi ve onayladıkları her maddeyi büyük bir dikkatle incelemesi gerekiyor. Özellikle maaşa bloke konulmasına izin veren maddelere karşı rıza göstermemeleri önem taşıyor. Ancak, bankaların standart sözleşmelerde bu tür maddelerden vazgeçip geçmeyeceği veya onayı olmayan bir müşteriye kredi verip vermeyeceği belirsizliğini koruyor.
Kararın Hukuki Dayanağı Ne?
Yargıtay, bu kararını Anayasa’nın temel hak ve ödevler bölümünde yer alan maddelere dayandırdı. Kararın temelini oluşturan hükümler şunlardır:
- Anayasa Madde 48: “Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir.” hükmü, kişilerin kendi iradeleriyle sözleşme yapabilme özgürlüğünü tanır.
- 5510 Sayılı Kanun Madde 93: Bu madde, normal şartlarda emekli gelir, aylık ve ödeneklerinin nafaka borçları dışında haczedilemeyeceğini belirtir. Ancak, 18 Şubat 2009’da 5838 sayılı Kanun ile eklenen fıkra, durumu değiştirmiştir.
Değişiklik Getiren Kanun Maddesi
5510 sayılı Kanun’un 93. maddesine eklenen fıkrada, “Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması hâlinde, icra müdürü tarafından reddedilir” ifadesi yer almaktadır. Yargıtay, bu ifadeyi borçlunun onayı olması durumunda haczin mümkün olacağı şeklinde yorumlamıştır.
Yeni Anlaşmazlıklar Doğabilir: Bloke Oranı Belirsiz
Yargıtay kararında, emeklinin rızasıyla maaşının ne kadarına bloke konulacağına dair bir sınırlama getirilmemiştir. Bu durum yeni hukuki tartışmaları beraberinde getirebilir. Örneğin, 20.000 TL maaşı olan bir emeklinin 23.000 TL taksitli bir kredi çekmesi durumunda, maaşının tamamına mı yoksa yasal sınır olan dörtte birine mi bloke konulacağı net değildir. Bu belirsizlik, bankalar ile emekliler arasında yeni ihtilafların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Bazı Yargıtay üyelerinin karşı oy kullanmasına rağmen, içtihat birleştirme kararı oy çokluğuyla kabul edilmiş ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.