Üç Kişilik DNA ile Genetik Hastalıklara Son: Devrim Yaratan Yeni Yöntem
İngiltere’deki doktorlar, tıp dünyasında çığır açan bir başarıya imza attı. Tedavisi mümkün olmayan genetik hastalıkların bebeklere aktarılmasını engellemek amacıyla üç farklı kişinin DNA’sını kullanarak tüp bebek embriyoları oluşturdular. Bu yenilikçi yöntem sayesinde bugüne kadar sekiz sağlıklı bebek dünyaya geldi.
Yöntemin uygulandığı annelerin tamamı, hücrelere enerji sağlayan mitokondrilerdeki genetik mutasyonlar nedeniyle çocuklarına ölümcül hastalıklar geçirme riski taşıyordu. Bu gelişme, benzer durumdaki aileler için büyük bir umut ışığı oldu.
İngiltere’de Bir İlk: Yasal Zemin ve Sağlıklı Doğumlar
Tüm dünya tıp camiası, bu doğumları ve bebeklerin sağlık durumunu merakla bekliyordu. İngiltere, bu yöntemi yasal hale getiren dünyadaki ilk ülke olma özelliğini taşıyor. Yedi farklı kadından dünyaya gelen dördü erkek ve dördü kız (biri tek yumurta ikizi) olan bebeklerin hiçbirinde, risk altındaki hastalıklara dair bir belirti gözlemlenmedi. Ayrıca, bu yöntemle elde edilen bir hamileliğin de devam ettiği bildirildi.
Yirmi yılı aşkın süredir bu yöntemin geliştirilmesinde görev alan Profesör Doug Turnbull, sağlıklı doğumların hem araştırmacılar hem de bu durumdan etkilenen aileler için büyük bir rahatlama olduğunu belirterek, “Bu sonuçları görmek, hastalar açısından harika bir gelişme ve büyük bir rahatlama” dedi.
Mitokondriyal Hastalıklar Nedir ve Nasıl Aktarılır?
Hücrenin Genetik Yapısı
İnsan vücudundaki yaklaşık 20 bin genin büyük bir bölümü hücre çekirdeğinde yer alır. Ancak hücrenin enerji üretiminden sorumlu olan yüzlerce mitokondri, kendilerine ait 37 farklı gen taşır. Bu genlerde meydana gelen mutasyonlar, mitokondrilerin işlevlerini bozarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Anneden Geçen Hastalıklar
İnsanlar, tüm mitokondrilerini biyolojik annelerinden miras alır. Bu nedenle, mitokondrideki genetik bozukluklar, bir kadının tüm çocuklarını etkileme potansiyeline sahiptir. Mitokondriyal hastalıkların ilk belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde görülür. Özellikle beyin, kalp ve kaslar gibi yüksek enerjiye ihtiyaç duyan organlar işlevlerini yitirmeye başlar. Bu durumdan etkilenen çocuklar gelişim geriliği yaşar ve çoğu zaman genç yaşta hayatını kaybeder. İstatistiklere göre, her 5 bin yeni doğandan biri bu hastalıklardan etkilenmektedir.
Yeni Yöntemin Başarısı ve Bilimsel Kanıtlar
Bu yöntemle dünyaya gelen ilk sekiz bebeğin durumu, prestijli tıp dergisi New England Journal of Medicine‘da yayımlanan iki bilimsel makalede detaylandırıldı. Makalelere göre, bebeklerin tamamı sağlıklı bir şekilde doğdu.
Yapılan genetik testler, bebeklerin ya hiç ya da hastalığa yol açmayacak kadar çok düşük seviyelerde bozuk mitokondri taşıdığını gösterdi. Annenin mitokondrilerinden embriyoya geçen bu az miktardaki kalıntı, yöntemin gelecekte daha da geliştirilebileceğine işaret etmektedir.