Japonya’da Yalnızlıkla Başa Çıkmanın Sıra Dışı Yolu: Kiralık Büyükanne Hizmetleri
Modern dünyanın getirdiği yoğun yaşam temposu, özellikle metropollerde yaşayan bireyleri derin bir yalnızlığa itebiliyor. Bu duruma karşı Japonya, oldukça özgün ve duygusal bir çözüm sunuyor: kiralık büyükanne hizmetleri. Bu servisler, yaşama sevinci dolu yaşlı kadınların saatlik veya günlük ücretler karşılığında, torun şefkatine özlem duyan kişilere ilgi, bilgelik ve öğütler sunmasını sağlıyor. Birlikte yemek pişirmek, gençlere örgü öğretmek veya sadece sessizce oturup dert dinlemek gibi aktivitelerle, zayıflayan aile bağlarının bıraktığı boşluk doldurulmaya çalışılıyor. Büyükanne figürüne duyulan bu derin özlem, bu benzersiz sektörün doğuşuna zemin hazırlamıştır.
“Obaachan” Kiralamanın Ardındaki Duygusal İhtiyaç
Japoncada “obaachan” kelimesi, bir akrabadan çok daha fazlasını; şefkati, bilgeliği ve koşulsuz sevgiyi ifade eder. Ailesinden uzakta yaşayan, ebeveynlerini erken yaşta kaybetmiş veya bu tür bir sevgiyi hiç tatmamış pek çok kişi için kiralık bir büyükanne, adeta bir duygusal terapi seansı gibidir. Bu hizmetten yararlananlar yalnızca çocuklar değil; genç yetişkinler, anne sevgisinden mahrum büyüyenler ve yaşlıların varlığına ihtiyaç duyan orta yaşlı bireyler de müşteriler arasında yer alıyor. Hatta bazıları, sadece “‘Yemeğini yedin mi?’ diye soracak birine sahip olmak” gibi basit ama derin bir arzuyla bu hizmete başvuruyor.
Sektörleşen Sevgi: Japonya’nın İnsan Kiralama Endüstrisi
Japonya’da insan kiralama sektörü şaşırtıcı derecede çeşitlidir. Uzun süredir var olan bu endüstride sunulan hizmetler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Aile üyeleri kiralama
- Sevgili veya arkadaş kiralama
- Eşlikçi kiralama
- Özür dilemesi için birini kiralama
Ancak “kiralık büyükanne” hizmeti, duygusal ihtiyacın en saf haliyle ticarileşmesi olarak öne çıkıyor. Bu hizmeti sunan şirketler, “büyükanne” adaylarını titizlikle seçiyor; sevgi dolu, sabırlı, kültürel değerlere hakim ve yaşam tecrübesini aktarabilecek kadınlar tercih ediliyor. Hizmet süresince büyükanneler, kiralık torunlarıyla el işi yapmak veya dışarıda yürüyüşe çıkmak gibi çeşitli aktivitelerle kaliteli zaman geçiriyor.
Tartışmalar: Gerçek Bir Bağ Mı, Yoksa Tüketim Kültürü Mü?
Bu tür hizmetler, Japon toplumundaki yalnızlık krizine çözüm sunduğu için takdir toplasa da, duygusal ihtiyaçların bir metaya dönüştürülmesi nedeniyle eleştirilere de maruz kalıyor. Bazı sosyologlar, duygusal bağların bu kadar kolay “kiralanabilir” olmasının, uzun vadede toplumu daha da izole edebileceği konusunda endişelerini dile getiriyor. Diğer yandan, hizmetin savunucuları ise bunun duygusal olarak yalnızlaşmış bireyler için hayat kurtarıcı ve destekleyici bir seçenek olduğunu vurguluyor.