Türkiye’nin Mavi Sularında Güvenlik Alarmı: Yat ve Tekne Yangınları
Türkiye, zengin turizm çeşitliliği ve büyüleyici “mavi yolculuk” rotalarıyla hem yerli hem de yabancı turistler için bir cazibe merkezidir. Ziyaretçiler, kiralık yat ve teknelerle eşsiz bir tatil deneyimi yaşarken, birçok tekne sahibi de tatillerini marinalarda geçirmeyi tercih etmektedir. Ancak bu yoğun deniz trafiği, özellikle yat ve tur teknelerindeki güvenlik önlemlerinin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gündeme getiriyor.
Son dönemde yaşanan yat ve tekne yangınları, periyodik bakımın ve tekneleri kullanan kişilerin emniyet tedbirleri konusundaki bilgi düzeyinin hayati önem taşıdığını acı bir şekilde göstermiştir.
Uzman Görüşü: Yangınların Ana Kaynakları ve Önleme Yöntemleri
Gemi Mühendisleri Odası (GMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Merdan Şerefli, deniz araçlarında meydana gelen yangınların genellikle üç ana bölümden kaynaklandığını belirtiyor: mutfak, makine dairesi ve elektriksel aksamlar.
Şerefli, tekne ve yatların yıllık periyodik muayenelerinin düzenli olarak yapılmasının altını çizerek şu ifadeleri kullanıyor:
“Teknelerin yıllar geçtikçe periyodik muayeneleri, yıllık denize elverişlilik belgelerinin uygunluğunun denetlenmesi gerekiyor. Deniz araçlarının elektrik, makine ve diğer donanımları kontrol edilir ve periyodik bakımları yapılırsa yangın gibi sorunlar minimize edilir.”
İnsan Faktörü ve Bakımın Rolü
Merdan Şerefli, deniz araçlarındaki mekanik yıpranmaların yanı sıra insan hatasının da yangınlarda birinci sırada yer aldığını vurguluyor. Yangınlara yol açabilen başlıca ihmaller şunlardır:
- Teknedeki herhangi bir yakıt bağlantısında oluşan sızıntı.
- Dışarıdan alınan doğru akımla çalışan sistemlerdeki aşırı yükleme.
- Isıtıcıların açık unutulması.
- Tekne hareket halindeyken bazı enerji sistemlerinin devre dışı bırakılmaması.
- Limandan alınan enerjinin ihtiyaç olmadığında kesilmemesi.
- Tekne terk edilirken gerekli kontrollerin yapılarak enerjinin kesilmemiş olması.
Şerefli, bu konuda şu önemli tespiti yapıyor:
“Burada her zaman olduğu gibi insan faktörü birinci sıraya geliyor. Teknenin tasarımsal olarak uygunsuz olduğunu düşünmek pek kabul edilebilir olmuyor. Çünkü tekne yaş aldıkça bunun bakımını, kontrollerini düzenli olarak yaptırırsak tekneyi sağlıklı olarak kullanmaya devam ederiz.”
Mürettebat ve Yolcu Bilgilendirmesinin Önemi
Yangın ve kazaların önlenmesinde, denetim ve gemi bakımını gerçekleştiren personelin tecrübesi büyük rol oynamaktadır. Şerefli, tekneyi kullanan personelin yeterli donanıma sahip olması gerektiğini belirtiyor.
Ayrıca, özel tekne kullanıcılarının seyahate çıkmadan önce yolcuları acil durumlar hakkında bilgilendirmesi gerektiğini vurgulayan Şerefli, şu öneride bulunuyor:
“Aynı uçaklarda olduğu gibi emniyet tedbirleri, yangın tüplerinin nerede olduğu, can yeleklerinin nasıl giyileceği, bir yangın çıkarsa ne yapılması gerektiği gibi konularda tekneye binenlere kısa bir brifing verilirse can ve mal emniyetinin sağlanmasına katkı sağlayacaktır.”